در دنیای پیچیده و پرتلاطم صنعت ساختمان و پروژه‌های بازسازی، یکی از دغدغه‌های همیشگی و اصلی کارفرمایان محترم، مواجهه و درگیر شدن با پیمانکارانی است که با رفتارهای غیرحرفه‌ای، سوءاستفاده‌های مالی یا فنی، و در نهایت کلاهبرداری، اعتماد از دست رفته آن‌ها را به کلی نابود کرده‌اند و نه تنها سرمایه، بلکه آرامش روانی آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده‌اند. سالانه بخش قابل توجهی از پروژه‌های بازسازی در سراسر کشور، متحمل خسارت‌های سنگین مالی و زمانی می‌شوند که دلیل اصلی این خسارات، عملکرد غیرمسئولانه و فریبکارانه پیمانکارانی است که اصول صداقت، تعهد حرفه‌ای و تخصص لازم را در قبال منافع شخصی و کوتاه‌مدت خود قربانی می‌کنند. همین امر موجب شده است که شناسایی دقیق و علمی نشانه‌های کلاهبرداری پیمانکاران، از منظر ابعاد مختلف حقوقی، مالی، فنی و حتی روانشناسی رفتاری، برای تمامی فعالان و ذینفعان صنعت ساختمان، به‌ویژه کارفرمایان، ضرورت و اهمیت دوچندانی پیدا کند تا از بروز مشکلات و اتلاف سرمایه جلوگیری به عمل آید. شرکت ساختمانی تات، به عنوان یکی از مجموعه‌های مرجع و پیشرو در صنعت ساختمان با سابقه‌ای درخشان و بیش از 15 سال تجربه عملیاتی در حوزه مدیریت پروژه‌های بازسازی و بهسازی ساختمان و برخورد مستقیم با صدها پرونده پیمانکاری مختلف، دانش و تجربیات بی‌بدیلی در این زمینه اندوخته است. این شرکت با گردآوری و دسته‌بندی این تجربیات ارزشمند و ارائه آن‌ها به صورت شفاف و علمی در اختیار کارفرمایان محترم، سهم بسزایی در افزایش سطح امنیت، سلامت و موفقیت پروژه‌های ساختمانی و بازسازی ایفا می‌کند و تلاش دارد تا با ارتقاء سطح آگاهی عمومی، گامی مؤثر در جهت سلامت فضای کسب‌وکار در صنعت ساختمان بردارد.

در آغاز این مسیر پرمخاطره و مهم، لازم است تا دیدگاهی جامع و عمیق نسبت به مفهوم و دامنه وسیع “کلاهبرداری پیمانکار بازسازی” داشته باشیم. کلاهبرداری، مفهومی فراتر از صرفاً سرقت مستقیم و فیزیکی نقدینگی است؛ بلکه طیف وسیعی از رفتارهای فریبنده، سوءاستفاده‌های پنهان، جعل اسناد و مدارک، ایجاد تعهدات پوشالی و بی‌اساس، تاخیرهای برنامه‌ریزی شده و حساب شده در پیشبرد پروژه، و همچنین ارائه وعده‌های خلاف واقع و دور از دسترس، همگی می‌توانند سرنوشت یک پروژه بازسازی را درگیر مشکلاتی غیرقابل جبران و هزینه‌های هنگفتی کنند که ترمیم آن‌ها گاهی ناممکن یا بسیار پرهزینه خواهد بود. در این میان، عواملی نظیر عدم وجود شفافیت کامل در تمامی مراحل پروژه، ضعف و نقص در قراردادهای منعقد شده، ناآشنایی کارفرمایان با مراحل اجرایی و پیچیدگی‌های فنی پروژه‌های بازسازی، و همچنین محدودیت دسترسی به منابع انسانی متخصص و باتجربه، بستری بسیار مناسب و مستعد برای گسترش چنین سوءاستفاده‌ها و رفتارهای فریبنده‌ای فراهم می‌نماید. شرکت ساختمانی تات با درک عمیق این چالش‌ها، بر آن است تا با ارائه راهکارهای علمی و عملی، کارفرمایان را در مواجهه با این ریسک‌ها یاری رساند.

اولین نشانه کلاهبرداری: وعده‌های فراواقعی و قیمت‌های غیرمنطقی

شاید اولین و شاید اغواکننده‌ترین واکنشی که بسیاری از کارفرمایان در مواجهه با پیشنهادهای بسیار جذاب و قیمت‌های به‌ظاهر پایین‌تر از عرف بازار دریافت می‌کنند، نوعی خوشحالی و احساس موفقیت باشد؛ اما حقیقت تلخ و ناگوار ماجرا، اغلب اوقات خلاف این تصور خوش‌بینانه است و این وعده‌ها، اولین پتک بر سر سرمایه و آینده پروژه آن‌ها خواهد بود. پیمانکار کلاهبردار، معمولاً با استراتژی هوشمندانه‌ای که در دل خود فریب نهفته دارد، اقدام به ارایه قیمت‌هایی به‌ظاهر پایین‌تر از تعرفه‌های مرسوم و رقابتی بازار و همزمان وعده اتمام پروژه در زمانی بسیار کوتاه‌تر از آنچه با روش‌های اصولی و فنی ممکن است، می‌کند. این وعده‌ها در نگاه اول، چنان جذاب و دل‌نشین به نظر می‌رسند که بسیاری از کارفرمایان، بدون بررسی دقیق‌تر، وسوسه شده و تصمیم به همکاری با چنین پیمانکارانی می‌گیرند. اما لازم است همیشه این نکته اساسی را به خاطر سپرد که هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست و به‌ویژه در صنعت ساختمان، کاهش غیرمنطقی و مشکوک هزینه‌ها، معمولاً نتیجه مستقیم افت شدید کیفیت در اجرا، استفاده از مصالح نامرغوب و بی‌کیفیت، یا حتی حذف کامل و عمدی برخی از مراحل کلیدی و حیاتی از فرایند پیچیده بازسازی است.

تجربه عملی و اندوخته سال‌ها کارشناسان و مهندسین خبره شرکت ساختمانی تات نشان داده است که در پروژه‌هایی که با برآوردهای قیمتی غیرواقعی و بسیار پایین‌تر از حد معمول آغاز می‌شوند، معمولاً پس از گذشت مدتی از شروع و پیشرفت کار، پیمانکار با طرح بهانه‌هایی نظیر تغییر ناگهانی و غیرمنتظره قیمت مصالح در بازار، یا بروز مشکلات اجرایی پیش‌بینی نشده و خارج از کنترل، اقدام به تقاضای افزایش بودجه و سرمایه پروژه می‌نماید. چنانچه کارفرما در برابر این درخواست‌ها مقاومت نشان دهد و بر مفاد اولیه قرارداد و قیمت توافق شده اصرار ورزد، پیمانکارِ کلاهبردار، پروژه را به صورت نیمه‌کاره و با وضعیتی اسفناک رها کرده و از ادامه همکاری سر باز می‌زند. این نوع رفتار نه تنها موجب هدررفت کلی سرمایه اولیه کارفرما می‌شود، بلکه مرمت و اصلاح خرابی‌های ناشی از اجرای غیراصولی و ناقص، هزینه‌های بسیار سنگین‌تر و اضافی را به کارفرما تحمیل می‌کند. بنابراین، اکیداً توصیه می‌شود که هیچ‌گاه تصمیم نهایی برای انتخاب پیمانکار، صرفاً بر اساس کم‌ترین قیمت پیشنهادی اتخاذ نشود؛ بلکه می‌بایست همواره اعتبار، سابقه اجرایی، کیفیت پروژه‌های قبلی و حواله‌های کاری پیمانکار به دقت و با وسواس فراوان مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. حضور شرکت‌های معتبر و شناخته‌شده‌ای مانند شرکت ساختمانی تات که فرایند ارزیابی دقیق قیمت و زمان‌بندی اجرای پروژه‌ها را بر اساس استانداردهای روز و با در نظر گرفتن تمامی جوانب فنی و کیفی انجام می‌دهند، می‌تواند تضمین‌کننده سلامت مالی و فنی پروژه شما باشد و از بروز بسیاری از مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

دومین نشانه کلاهبرداری: فقدان شفافیت قراردادی و اسناد مبهم

یکی از نقاط مشترک و کلیدی که در بسیاری از پرونده‌های حقوقی مرتبط با کلاهبرداری پیمانکاران بازسازی به وضوح دیده می‌شود، ضعف شدید و فقدان جزییات کافی در قراردادهای منعقد شده است. پیمانکار کلاهبردار، معمولاً تلاش می‌کند تا فرایند عقد قرارداد را با ابهامات فراوان و گنگ و مبهم جلوه دهد و از شفاف‌سازی کامل مفاد آن خودداری می‌کند. به این معنا که محتوای قرارداد فاقد جزییات دقیق و کافی درباره مراحل و فازهای اجرایی پروژه، برنامه زمان‌بندی مشخص و قابل اتکا، نوع و کیفیت دقیق مصالح مصرفی در بخش‌های مختلف، جزئیات مربوط به گارانتی‌ها و ضمانت‌نامه‌ها، و همچنین شیوه دقیق و مراحل پرداخت هزینه‌ها باشد. یا آن‌که بسیاری از موارد بسیار مهم و حیاتی پروژه، با عباراتی کلی، کلیشه‌ای و قابل تفسیر بیان شود تا در آینده، امکان تفسیر آن به نفع خود و علیه منافع کارفرما وجود داشته باشد. مهم‌تر از همه، برخی از این افراد سودجو، حتی از تنظیم قرارداد رسمی و قانونی و ثبت آن نزد مراجع و ارگان‌های ذیصلاح سر باز می‌زنند و به‌جای آن، به توافقات شفاهی و غیرقابل اثبات یا پیش‌قراردادهای دست‌نویس و بی‌اعتبار که فاقد ارزش قانونی هستند، بسنده می‌کنند.

در چنین شرایطی، اگر بین کارفرما و پیمانکار اختلافی پیش آید، اثبات حقوق کارفرما و احقاق حق وی به شدت دشوار و گاهی غیرممکن خواهد شد. متخصصان حقوقی و کارشناسان قراردادنویس شرکت ساختمانی تات همواره هشدار می‌دهند که کوچک‌ترین ابهام یا نقص در مفاد و متن قرارداد، می‌تواند بهانه‌ای قوی و موجه برای تضییع حقوق قانونی و مالی کارفرما شود. به همین دلیل، لازم است هنگام عقد قرارداد با هر پیمانکاری، جزییات مربوط به نحوه دقیق اجرا، زمان‌بندی کلی و جزئی مراحل، شیوه پرداخت اقساط، شرایط فسخ قرارداد، میزان و نحوه اعمال جریمه تاخیر در اجرای پروژه، مسئولیت‌ها و تعهدات مشخص هر یک از طرفین قرارداد، نحوه تامین و تهیه مصالح مورد نیاز، و همچنین تضمین کیفیت اجرای کار، همگی با نهایت شفافیت و صراحت کامل در متن قرارداد درج شوند. همچنین، استفاده از ضمانت‌نامه‌های معتبر بانکی یا رسمی از سوی پیمانکار و تعیین یک داور بی‌طرف و مورد اعتماد طرفین برای حل و فصل اختلافات احتمالی، می‌تواند از وقوع اختلافات سنگین و هزینه‌بر در آینده پیشگیری نماید و اطمینان خاطر بیشتری را برای کارفرما فراهم کند. شرکت تات همواره بر اهمیت قراردادهای شفاف و دقیق تأکید دارد و خود در این زمینه راهنمای مطمئنی برای کارفرمایان است.

سومین نشانه کلاهبرداری: تاخیرهای عمدی و رفتارهای فریبنده در اجرا

شاید یکی از مخرب‌ترین و آسیب‌زننده‌ترین اشکال کلاهبرداری که توسط پیمانکاران در پروژه‌های بازسازی صورت می‌گیرد، نه در مراحل ابتدایی یا پایانی پروژه، بلکه در میانه کار خود را نمایان می‌سازد؛ جایی که پیمانکار با ایجاد تاخیرهای عمدی و طولانی در تحویل پروژه، کشاندن مرحله انجام کار به بازه‌ای زمانی بسیار طولانی‌تر از آنچه در قرارداد ذکر شده است، تغییر مداوم و بی‌دلیل نیروی انسانی متخصص و کارگر در پروژه، یا تعلل عمدی در تامین مصالح و متریال با کیفیت و مناسب، تلاش می‌کند پروژه را در حالت تعلیق و بلاتکلیفی قرار دهد. گاهی اوقات نیز به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده، بخش‌هایی از کار را به صورت ناقص، با کیفیت پایین و غیر استاندارد انجام می‌دهند تا کارفرما مجبور به پرداخت هزینه‌های اضافی برای جبران خسارت یا تکمیل نواقص کار شود.

از سوی دیگر، عهدشکنی در زمینه تامین تجهیزات و متریال اصلی و حیاتی پروژه، عدم تحویل مستندات فنی و نقشه‌های اجرایی، خودداری از ارائه گزارش‌های منظم و هفتگی از پیشرفت کار، عدم شفافیت در مسائل مالی و هزینه‌های پروژه، و همچنین پاسخگو نبودن در برابر درخواست‌های منطقی کارفرما برای بازدید میدانی از پروژه یا ارائه فاکتورهای رسمی هزینه‌ها، همگی از مصادیق بارز رفتارهای فریبنده و مشکوکی هستند که به طور قطع، ماهیت کلاهبردارانه پیمانکار را آشکار می‌نمایند. در تجربه‌ی ارزشمند کارشناسان و متخصصان شرکت ساختمانی تات، پیمانکاران متخلف و کلاهبردار، عموماً از ابزارها و ترفندهای گوناگونی برای فرار از تعهدات قانونی و قراردادی خود بهره می‌گیرند؛ مانند ارائه بهانه‌های واهی و بی‌اساس درباره شرایط جوی نامساعد، کمبود نیروی کار ماهر در بازار، یا بروز دشواری‌های اداری و بوروکراتیک غیرواقعی تا بتوانند برای خود زمان بخرند و در عین حال، کارفرما را در بلاتکلیفی نگه دارند. این رفتارها معمولاً دو نتیجه قطعی و ناگوار را به دنبال دارند: یا پروژه را به صورت نیمه کاره و رها شده تحویل می‌دهند و یا پس از اتمام ظاهری کار، خروجی نهایی با کیفیت بسیار پایین و غیر قابل بهره‌برداری فنی و عملی باقی می‌گذارند که موجب نارضایتی شدید کارفرما می‌شود. مجموع این عوامل، نه تنها اعتماد کارفرما را نسبت به کل صنعت ساختمان از بین می‌برد، بلکه ضررهای مالی، زمانی و روانی سنگینی را نیز به کارفرما تحمیل خواهد کرد. شرکت ساختمانی تات با شناسایی این رفتارها، راهکارهای پیشگیرانه موثری را ارائه می‌دهد.

درک عمیق و دقیق نشانه‌های کلاهبرداری پیمانکار بازسازی ساختمان، نیازمند توجه ویژه به ظرافت‌های اقتصادی صنعت ساختمان، سازوکارهای حقوقی پیچیده حاکم بر آن، و همچنین مسائل روانشناختی در برقراری ارتباط مؤثر و اصولی بین کارفرما و پیمانکار است. متأسفانه، بسیاری از افراد با وجود تأکیدات مکرر رسانه‌ها و متخصصان بر لزوم هوشیاری و احتیاط، همچنان در دام سودجویان و کلاهبرداران گرفتار می‌شوند؛ چرا که ترفندها و شیوه‌های فریب نوین کلاهبرداران، هر روز پیچیده‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌شود و تشخیص آن‌ها را دشوارتر می‌سازد. در این راستا، شرکت ساختمانی تات با اتکا بر تجربه عملیاتی فراوان و سال‌ها فعالیت مستمر در این صنعت، چندین راهکار اساسی و کاربردی برای شناسایی، پیشگیری و مقابله مؤثر با ریسک‌های مرتبط با انتخاب و همکاری با پیمانکاران ارائه می‌دهد تا مسیر اجرای پروژه‌های بازسازی، همواره امن، حرفه‌ای و موفقیت‌آمیز طی شود و کارفرمایان بتوانند با اطمینان خاطر خاطر بیشتری سرمایه‌گذاری کنند.

در اینجا، به مهم‌ترین نشانه‌های رفتاری و عملیاتی کلاهبرداری که به طور شایع در پروژه‌های بازسازی ساختمان مشاهده می‌شوند، اشاره می‌کنیم تا کارفرمایان بتوانند با شناسایی زودهنگام آن‌ها، از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمایند:

1. ارائه پروپوزال‌های مغشوش یا ناقص: پیمانکارانی که پروپوزال‌های ارائه شده به کارفرما، فاقد اطلاعات کافی و شفاف درباره روند کلی اجرا، فازبندی دقیق پروژه، و جدول زمان‌بندی مشخص و قابل قبول هستند، معمولاً صلاحیت لازم را ندارند و ممکن است در ادامه با مشکلاتی مواجه شوند که به ضرر کارفرما تمام خواهد شد. این نقص در اطلاعات اولیه، می‌تواند نشانه عدم برنامه‌ریزی صحیح و فقدان تجربه کافی باشد.
2. عدم استناد به نمونه پروژه‌های قبلی یا ارائه مدارک ساختگی: پیمانکارانی که از ارائه نمونه پروژه‌های قبلی خود امتناع می‌کنند، یا مدارکی که برای اثبات سوابق اجرایی خود ارائه می‌دهند، قابل راستی‌آزمایی نیست یا ساختگی به نظر می‌رسد، باید با دیده تردید نگریسته شوند. سوابق روشن و قابل استناد، مهم‌ترین گواهینامه اعتبار یک پیمانکار است.
3. پرداخت‌های مشکوک و بدون سند رسمی، اصرار بر عقد قرارداد شفاهی یا مخالفت با ثبت در سامانه‌های رسمی: هرگونه اصرار پیمانکار بر انجام تراکنش‌های مالی به صورت نقدی و بدون ارائه رسید یا فاکتور رسمی، یا مخالفت با عقد قرارداد رسمی و ثبت آن در سامانه‌های صنفی و دولتی، نشانه‌ای قوی از تلاش برای پنهان‌کاری و فرار از تعهدات قانونی است که باید جدی گرفته شود.
4. تغییر مداوم و بی‌دلیل نیروهای اجرایی و عدم شفافیت در معرفی مهندسان ناظر پروژه: اگر پیمانکار به طور مکرر و بدون دلیل موجه، نیروهای اجرایی خود را تغییر می‌دهد و همچنین از معرفی مهندسان ناظر پروژه و ارائه هویت آن‌ها خودداری می‌کند، این می‌تواند نشانه‌ای از عدم ثبات در تیم اجرایی یا تلاش برای پنهان کردن ضعف‌های فنی باشد.
5. درخواست پیش‌پرداخت‌های متعدد و خارج از روال مرسوم بازار: پیمانکارانی که به طور مداوم و مکرر درخواست مبالغی به عنوان پیش‌پرداخت یا علی‌الحساب می‌کنند که با عرف معمول بازار و درصد پیشرفت کار تناسبی ندارد، ممکن است در مدیریت مالی پروژه دچار مشکل باشند یا قصد سوءاستفاده از نقدینگی کارفرما را داشته باشند.

این نشانه‌ها و شاخص‌های رفتاری، در کنار سه محور اصلی که در ابتدای مقاله به آن‌ها پرداخته شد، ساختاری جامع و کامل برای ارزیابی دقیق اعتبار فنی و مالی پیمانکار فراهم می‌کنند و مسیر اخذ تصمیم درست و مطمئن را برای کارفرما هموارتر می‌سازند. البته نباید فراموش کرد که ماهیت برخی پروژه‌های بازسازی، به ویژه در ساختمان‌های قدیمی و فرسوده یا پروژه‌های بازسازی با بودجه‌های کلان و پیچیدگی‌های فنی بالا، ریسک همکاری با پیمانکاران فاقد مجوز رسمی یا پیمانکاران گمنام و ناشناس را چندین برابر افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، هرگونه سهل‌انگاری یا عدم دقت در فرآیند انتخاب پیمانکار، معادل قراردادن سرمایه، زمان و اعتبار خانواده یا مجموعه شما در معرض ریسک‌های جبران‌ناپذیر قرار می‌گیرد.

در بررسی دقیق پرونده‌های حقوقی که در طول سالیان متمادی توسط مشاوران خبره شرکت تات مطالعه و تحلیل شده‌اند، معمولاً ردپای هر سه نشانه کلیدی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، به وضوح به چشم می‌خورد و وجه مشترک اغلب این پرونده‌ها، شروع همکاری بر اساس اعتماد کاذب، ارزیابی نادرست اولیه از وضعیت پیمانکار، و عدم توجه به علائم هشداردهنده بوده است. چرا که در فضای مجازی پررقابت و تبلیغات شهری گسترده، افراد سودجو با شیوه‌های خلاقانه، اقدام به جعل نام و نشان شرکت‌های معتبر و شناخته‌شده می‌کنند و با ساختن پرونده‌ای غیرواقعی برای خود، سعی در جلب اعتماد کارفرمایان دارند تا بتوانند بدون دارا بودن صلاحیت فنی و حرفه‌ای لازم، پروژه‌هایی با بودجه‌های کلان را به دست آورند و از این طریق سرمایه‌های مردم را مورد سوءاستفاده قرار دهند. به‌ویژه در سال‌های اخیر و با افزایش جمعیت شهرنشین و رشد ساخت‌وساز، بازار بازسازی ساختمان شاهد ورود فزاینده افراد غیرمتخصص و فاقد مجوزهای صنفی و حرفه‌ای بوده است که با بهره‌برداری از فقدان آگاهی و دانش کافی کارفرمایان، سودجویی می‌کنند و باعث ایجاد مشکلات فراوان می‌شوند.

یکی دیگر از وجوه کمتر مورد توجه و اغلب نادیده گرفته شده، پیامدهای روحی و روانی مخرب مواجهه و درگیری با پیمانکاران کلاهبردار است. تجربه ناخوشایند و زیان‌بار از یک همکاری ناموفق، نه تنها می‌تواند منجر به خسارت مالی هنگفت شود، بلکه اعتماد فرد به بخش قابل توجهی از بازیگران و فعالان صنعت ساختمان را نیز به طور کامل از بین می‌برد و باعث بدبینی گسترده می‌شود. این مسئله، روند سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن را کند کرده و در مقیاس‌های کلان‌تر، حتی می‌تواند به فروپاشی و کند شدن روند توسعه پایدار شهری در کلان‌شهرها نیز منجر گردد. شرکت ساختمانی تات با تکیه بر تجربه مدیریت صدها پروژه بزرگ و پیچیده در صنعت ساختمان، نه تنها در فاز مشاوره و انتخاب پیمانکار مطمئن و شایسته، بلکه در تمامی مراحل اجرای پروژه بازسازی – از بررسی دقیق و موشکافانه اسناد و مدارک اولیه تا ارزیابی کیفی نهایی کار انجام شده – همراه و یاری‌رسان کارفرمایان خواهد بود. این مجموعه، فرایند اعتبارسنجی پیمانکار را از طریق راستی‌آزمایی دقیق سوابق کاری، بررسی رضایت‌نامه‌های مشتریان قبلی، مراجعه به سامانه‌های احراز هویت صنفی و قانونی، و مطالبه ارائه ضمانت‌نامه رسمی بانکی یا بیمه‌نامه معتبر انجام می‌دهد. همچنین، با تشکیل تیم‌های تخصصی متشکل از مهندسین مجرب و کارشناسان خبره، هرگونه رفتار مشکوک یا انحراف از استانداردها در روند اجرای پروژه را به سرعت شناسایی و تحلیل نموده و به کارفرما پیشنهاد تخصصی مبنی بر تداوم یا قطع همکاری ارائه می‌دهد تا از بروز هرگونه خسارت احتمالی جلوگیری شود.

نقش حیاتی و انکارناپذیر بیمه و ضمانت‌نامه‌ها در مقابله و پیشگیری از کلاهبرداری پیمانکاران در پروژه‌های بازسازی، بسیار پررنگ و اساسی است. یک پروژه بازسازی که فاقد پوشش بیمه کافی و ضمانت‌نامه‌های معتبر و رسمی باشد، عملاً کارفرما را در برابر هرگونه سوءاستفاده، قصور، یا حتی حوادث پیش‌بینی نشده، آسیب‌پذیر می‌سازد. کارشناسان شرکت تات همواره توصیه می‌کنند که قبل از آغاز هرگونه فعالیت اجرایی در پروژه، لازم است نسبت به دریافت پوشش بیمه مسئولیت حرفه‌ای، ضمانت‌نامه حسن انجام کار، و همچنین چک تضمین به میزان کافی و متناسب با ارزش پروژه اقدام شود تا در صورت بروز هرگونه مشکل یا اختلاف، حقوق قانونی و منافع کارفرما به طور کامل محفوظ بماند. در پرونده‌های متعدد و قابل توجهی مشاهده شده است که فقدان این تضمین‌های اساسی، به پیمانکاران متخلف اجازه داده است تا بدون هیچ‌گونه پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، پروژه را در نیمه راه رها کنند و کارفرما را با مشکلات و خرابی‌های غیرقابل جبران و هزینه‌های سرسام‌آور تنها بگذارند. بنابراین، انعقاد قرارداد بدون تضمین‌های لازم، خود اقدامی پرریسک است.

در نهایت، کارفرمایان آگاه و هوشیار باید معیارهای اساسی و کلیدی انتخاب پیمانکار مطمئن، حرفه‌ای و متعهد را به خوبی بدانند و در فرآیند انتخاب خود، آن‌ها را مد نظر قرار دهند. علاوه بر سه نشانه کلیدی که در این مقاله به آن‌ها پرداخته شد، داشتن روحیه پاسخگویی شفاف و صادقانه، صداقت در ارائه پیشنهاد قیمت واقعی و بدون حاشیه، ارایه جدول زمان‌بندی واقع‌بینانه و قابل دستیابی، سوابق کاری روشن و قابل بررسی، رعایت کامل و دقیق استانداردهای حقوقی، مالی و مهندسی رایج، تضمین کیفیت اجرای کار و ارائه گارانتی‌های لازم، و همچنین حضور فعال و مستمر کارشناسان فنی و مهندسین ناظر در تمامی مراحل پروژه، همگی از ویژگی‌های برجسته و متمایز کننده پیمانکاران معتبر، شفاف و مورد تایید مانند شرکت ساختمانی تات می‌باشند که می‌توانند اطمینان خاطر لازم را برای کارفرمایان فراهم آورند.

به عنوان جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نهایی، همکاری با پیمانکاران کلاهبردار و فاقد صلاحیت حرفه‌ای، عوارض و پیامدهای جبران‌ناپذیری بر سرمایه، زمان، و سلامت روحی و روانی کارفرما بر جای خواهد گذاشت و می‌تواند تجربه بازسازی را به یک کابوس تبدیل کند. آگاهی دقیق و موشکافانه از سه نشانه کلیدی کلاهبرداری – شامل وعده‌های فراواقعی و قیمت‌های غیرمنطقی، فقدان شفافیت قراردادی و اسناد مبهم، و تاخیرهای عمدی و رفتارهای فریبنده در اجرا – به کارفرما کمک می‌کند تا گام‌های اولیه همکاری را با معیارسنجی دقیق و مبتنی بر منطق و تجربه بردارد و در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌های هشداردهنده، بدون هیچ‌گونه تردید و اتلاف وقت، از ادامه همکاری با چنین افرادی پرهیز نماید و به دنبال جایگزینان مطمئن و معتبر باشد.

در این بخش پایانی، چند راهکار کاربردی و مؤثر برای مقابله و پیشگیری عملی از ریسک‌های مرتبط با کلاهبرداری پیمانکاران ارائه می‌شود تا کارفرمایان بتوانند با به‌کارگیری این توصیه‌ها، پروژه‌های خود را با اطمینان بیشتری به سرانجام برسانند:

• استفاده از مشاوره تخصصی شرکت‌های معتبر پیش از عقد قرارداد: به‌ویژه برای پروژه‌های حساس، پیچیده یا با بودجه بالا، بهره‌گیری از مشاوره کارشناسان و متخصصان شرکت‌های ساختمانی معتبر، اولین و مهم‌ترین گام برای جلوگیری از بروز مشکلات آتی است. این مشاوران می‌توانند در ارزیابی پیمانکاران و بررسی دقیق پروپوزال‌ها یاری‌رسان باشند.
• مطالبه دقیق اسناد هویتی و استعلام صحت مدارک از مراجع ذیصلاح: همواره از پیمانکار، اسناد هویتی، پروانه کسب، گواهینامه‌های صلاحیت و مدارک مربوط به سوابق اجرایی را مطالبه کنید و صحت آن‌ها را از مراجع رسمی و ذیصلاح استعلام نمایید. همچنین، درج دقیق و کامل تمامی مفاد مالی، زمانی، فنی و اجرایی در متن قرارداد، امری حیاتی است.
• استفاده از بیمه حوادث، ضمانت‌نامه‌های رسمی و تعیین داور بی‌طرف: در قراردادها، حتماً پوشش‌های بیمه حوادث، ضمانت‌نامه‌های رسمی حسن انجام کار و کیفیت، و همچنین تعیین یک داور بی‌طرف برای فصل اختلافات احتمالی را بگنجانید تا حقوق شما تضمین شود.
• بازدید حضوری از نمونه پروژه‌های قبلی پیمانکار و مصاحبه با مالکان: یکی از بهترین روش‌ها برای ارزیابی سوابق و کیفیت کار پیمانکار، بازدید حضوری از پروژه‌های قبلی تکمیل شده توسط وی و همچنین مصاحبه با مالکان قبلی آن‌ها و پرسش از رضایت یا نارضایتی آن‌ها است.
• نظارت منظم و پیوسته توسط مهندسین متخصص بر روند اجرای پروژه و ثبت گزارش‌های هفتگی: داشتن یک ناظر مهندس مستقل و متخصص که به طور منظم بر روند اجرای پروژه نظارت داشته باشد و گزارش‌های هفتگی از پیشرفت کار و کیفیت اجرا را به کارفرما ارائه دهد، می‌تواند در شناسایی انحرافات و مشکلات احتمالی بسیار مؤثر باشد.

شرکت ساختمانی تات، با اتکا بر تیم زبده و متخصص، تجربه گسترده عملیاتی و اعتبار دیرینه برند خود، همواره همراه و پشتیبان کارفرمایان گرامی در تمامی مراحل بازسازی ساختمان خواهد بود و مشاوره تخصصی رایگان و حضوری را برای پروژه‌های کوچک و بزرگ فراهم می‌آورد تا مسیر هر پروژه با بالاترین سطح امنیت، شفافیت و کیفیت کامل طی شود و رضایت کامل کارفرمایان حاصل گردد.